සොකරි නාටකය උඩරට පළාත්වලටත්, වන්නියටත්, සතර කෝරලේ ඇතැම් ප්‍රදේශවලටත් සීමා වූ ගැමි නාටක වර්ගයකි. සොකරි නාටකයේ විශේෂ ලක්ෂණය වන්නේ අනුරූපණ මාධ්‍යයෙන් කතාවක් කීමය. කණ්ඩායමේ නායකයා විසින් කිසියම් සිද්ධියක් කවියෙන් විස්තර කරන අතර නළුවෝ එය අනුකරණාත්මකව නැටුමකින් දක්වති. සමහර නළුවෝ වෙස් මුහුණු පළඳිති. නැටුම හා ගැයුම මෙහි අන්තර්ගත වී තිබෙන අතර මේ සඳහා උඩරට බෙරය නොහොත් ගැටබෙරය යොදා ගනී. ඇතැම් පළාත්වල දවුලද, වන්නියේ උඩැක්කියද යොදා ගැනේ. සොකරි කතාවේ පළාතෙන් පළාතට සුළු සුළු වෙනස්කම් පවතී.

සොකරි නාටකය සාමාන්‍යයෙන් රඟ දක්වනු ලබන්නේ ගොයම් කපා පාගා අවසන් වූ විට කමත රංග භූමිය කොටගෙනය. මේ වනාහි ගම්මුන් විවේකයෙන් ගත කරන කාලයයි. වටකුරු කමත කදිම රඟමඬලකි. හාස්‍යජනක සිදුවීම්වලින් පිරුණු සොකරි නාටකය මෙවැනි අවස්ථාවකට සුදුසු වූ විනෝදාස්වාද මාර්ගයකි.

සොකරි නාටකය පත්තිනි ඇදහිලිවලටත්, කතරගම දෙවියන් පිළිබඳ ඇදහිලිවලටත් සම්බන්ධ කර තිබුණි. සිංහල අවුරුද්දෙන් පසුව වෙසක් හා පොසොන් මාසවලදී සොකරි උත්සව පවත්වයි. මෙම උත්සව සමයේදී පිට පිටම රාත්‍රී හතක් සොකරි නාටකය රඟ දක්වා යළිත් නියමිත දිනයන්හි නාටකය රඟ දක්වති. උත්සව ආරම්භයේදී හැම නළුවෙක්ම පාහේ පත්තිනි දෙවියන්ට සහ කතරගම දෙවියන්ට භාර ඔප්පු කරති.

මෙතෙක් නිර්මාණය වී ඇති සොකරි පිටපත් එකිනෙක සජසන්දනය කර බලා ඒ සියල්ලෙහි සාරාංශයක් ගත් කල සොකරි කතාව මෙසේය.

ගුරුසාමි නමැති සැමියාත්, සොකරි නමැති බිරිඳත්, පරයා නමැති සේවකයාත් ඉන්දියාවේ සිට නැවක නැඟී පිටරට යති. නැව මුහුද මැදදී බිඳී යන අතර පිරිස සිංහල දේශයට පාවි එන්නාහ. දේශීය භාෂාව නොදන්නා ඔවුහු හාස්‍යජනක සිදුවීම් රධසකට මැදිවෙති. අම්බලමක නැවතී පදිංචියට ගෙයක් සොයා යාමේදී ඔවුන්ට බස නොතේරීමේ බාධකයට මුහුණ දීමට සිදුවේ. ස්වදේශිකයන්ගේ විහිළු තහළු මැද්දේ ඔවුහු කෙසේ හෝ ගෙයක් සොයා ගනිති. කෑම බීම සපයා ගනිති. මේ සියල්ල සොයා ගන්නේ පරයා නමැති සේවකයාගේ කපටිකම හා මුඛරිකම නිසාය. ඔහු සිංහල වචන කිහිපයක් අහුලාගෙන මුඛරිකමද ප්‍රයෝජනයට ගෙන සිංහල දේසේ මිනිසුන් සමග ක්‍රමයෙන් ඇයි හොඳයිකම් ඇති කර ගැනීමට සමත් වෙයි. මේ අතර තම ස්වාමි දුව වන සොකරිගේ රූපයෙන් වශීවන මෙහෙකරුවා ගුරුහාමි නැති තැන තැන ඇයගේ පහස ලැබීමට ද තැතක් දරන්නේය. මේ බව ගුරුහාමිට දැනී ගිය කල්හි හේ පරයාට තරවටු කරයි. කරුණු මෙසේ සිදුවෙද්දී දිය ගෙන ඒමට පන් විලට යන ගුරුහාමිව ඒ ගම වෙද මහතාගේ බල්ලා විසින් සපාකනු ලැබේ. ඉඨ වෙද හොඳකම් ගන්නට සිදුවන්නේ බල්ලාගේ අයිතිකරුගෙන්මය. වෙද මහතා ගුරුහාමිට වෙදකම් කරනවා පමණක් නොව මහ රෑ වන තුරු තොවිලයක් නටා, පාන්දර ජාමේ ගුරුහාමිගේ පවුලත් (සොකරි) සමග පැන යන්නේය. ගුරුහාමි ඇය සොයා හතර වටේ යයි. ඇය හමු නොවන කල්හි කපුවා ලවා කතරගම දෙවියන්ට යාතිකා කරවයි. සොකරි ගමේ වෙදරාලගේ ගෙදර සිටින බව කපුවා යාතිකා කරමින් හෙළි කරයි. ගුරුහාමි ඇය සොයා ගොස් ඇයට තලා පෙලා කැඳවාගෙන එයි. සිය කැමැත්තෙන් තොර සැමියෙකු සමඟ නොගිය බව ඇය පවසන්නීය. ගුරුහාමි එම කතාව විශ්වාස කරනවා පමණක් නොව වැඩිදුර ආරක්ෂාව සඳහා ඇය පරයා ළඟ රඳවයි. කලක් යන විට සොකරි දරුවකු ප්‍රසූත කරයි.