තිරස්‌සවාලු
 














































තිරස්‌සවාලු  :  Ipomaea turpethum
පර්යාය නාමය  :  Convolvulvs Aurpethum
කුලය  :  Convolvulaceae
සිංහල නාමය  : තිරස්‌සවාලු / ත්‍රස්‌ථවාලු  : Thirassawalu
සංස්‌කෘත නාමය  : ට්‍රිවිටී (ත්‍රිවිරිටි)  : Thrivrit
දෙමළ නාමය  : චිවඩායි  : Chivadai
ඉංග්‍රීසි නාමය  : ඉන්ඩියන්ජලාප්  : Indian Jalap
හින්දි නාමය  : පිතොර  : Pithora
බෙංගාලි නාමය  : ටෙඕරි  : Teori
තෙලඟු නාමය  : ටෙගාඩා  : Tegoda




image

වැවෙන ස්‌ථාන :-


මධ්‍යම පළාත, මොනරාගල දිස්‌ත්‍රික්‌කය හා පහතරට පළාත්හි ආවරණය සහිත තෙත් භුමිවල සරුවට වැවෙන වැල් විශේෂයකි. බහු වාර්ෂිකය. සිහින් දිග මුලකින් යුක්‌ත වන මෙම වැල කෝණාකාර ස්‌වරූපයක්‌ දරයි. ඝාංශලීය. මෘදු පුෂ්පයන්ගේ පෙති පියාපත් වැනිය. කඳ දීර්ඝය. අගල් 4ක්‌ පමණ දිග පළලකින් යුත් පත්‍ර අණ්‌ඩාකාරය. දීර්ඝ නටුවකි. තරමක්‌ විශාල මල් ද්විලිංගිකය. සුදු පැහැති මල් කරල් 1 ½ පමණ දිගැතිය. මේරූ පසු පුපුරයි. වර්ග දෙකකින් යුත් ති\රස්‌සවාලු ඇත. ඒ සුදු මල් වර්ගය හා කළුමල් වර්ගය යනුවෙනි.
කළුමල් වර්ගය ආයුර්වේද ග්‍රන්ථවල සඳහන්ව නොමැත. ශේවිත වර්ණයෙන් යුත් ත්‍රත්ථවාලුවල මල් හටගන්නේ මැයි සහ නොවැම්බර් මාසවලය.


ඖෂධ සඳහා යෙදිය හැකි අංග :  පංචාංගයම


සුවකළ හැකි රෝග  :- අර්ශස්‌, කුෂ්ඨ, සෙංගමාලය, ක්‌ෂය රෝගය, අග්නිමාන්දය, ශොථ.


සෙංගමාලය සහඉ ඳිමුමට :-


තිරස්‌සවාලු මුල්, රසකිඳ, අරළු, බුළු, නෙල්ලි අවුන්ස 2 බැගින් (සමව ගෙන) කසාය කර (1/4 සිඳ) උදේ-සවස එළකිරි සමඟ පානය කිරීම යහපත්ය.

නිෂ්පාදිත ඔසු :-
1. ත්‍රිවෘතාදි ක්‌වාතය
2. මානිභද්‍ර වටකය
3. මානිභද්‍ර මෝදකය
4. ත්‍රිවෘතාදි මෝදකය
5. ත්‍රිවෘතාදි ශුටිකාව

(c) Shilpa Sayura Foundation 2006-2017