සුදු හදුන්
 








































සුදු හදුන් : Santalum album
කුලය : Satalaceae
සිංහල නාමය  :  සුදු හදුන් : Sudu hadun
සංස්‌කෘත නාමය : චන්දන / මලයජ් : Chandana / Malayaja
දෙමළ නාමය :  චන්දනකට්‌ටායි : ChandanaKattai
ඉංග්‍රීසි නාමය :  වයිට්‌ සැන්ඩල් වූඩ් : White Sandal Wood
හින්දි නාමය :  චන්දාල් : Chandal
බෙංගාලි නාමය : ස්‌වෙට්‌ චන්දන : Sweet Chanana






වැවෙන ස්‌ථාන :-
වියළි කලාපයේ වැවෙන ශාකයක්‌ මුත් දක්‌නට ලැබෙන්නේ ඉතා කලාතුරකිනි.

ස්‌වභාවික ලක්‌ෂණ :-


මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ශාකයකි. උස අඩි 36½  (මීටර් 10) පමණ වෙයි. සිව් දිශාවටම අතු බෙදී පවතී. පත්‍ර කුඩාය. සිව් දිශාවටම අතු බෙදී පවතී. පත්‍ර කුඩාය. දාරය නො නැමී කඩතොලු රහිතව පවතී. පිහිටීම එකිනෙකට විරුද්ධවය. ෂිනිදුය. දිගින් සෙ.මී. 5 පමණ වනාතර පළලින් ඒ 3/4 – 1” පමණ වේ. කුඩා මල් රුසකි. මේරූ පසු ඒවා දම් පාටට හුරු රතු පැහැයක්‌ ගන්නා මුත් ළපටි පොහොට්‌ටු ලා කොළ පැහැතිය. සිලින්ඩරාකාර කෙළවරක්‌ ඇති ගෙඩි කුඩාය. ඉදුණු කල්හි ඒ කළු පැහැයක්‌ ගනී. එතුළ ඇත්තේ බීජ එකකි. ඉන්දියාවේ මලය ජනපදයේ අධිකව වැවෙන හෙයින්ම 'මලයජ' නම් පර්යාය ශබ්දය ද සුදු හදුන් ගසට යොදා ඇත. ඒ ඉතාමත්ම සුවඳවත්ය. තිත්ත මධුර රසැති සුදු හදුන් ගුණයෙන් ශීතලය.


ඖෂධ සඳහා යෙදිය හැකි අංග :-  කොළ, මුල්, තෙල් සහ කඳේ අරටුව.


සුවකළ හැකි රෝග :-
වමනය, උණ, පිපාසය, අතීසාරය, උෂ්ණාධික රෝග, හිසරුදාව, කෘමි, උණ, ශ්වේතප්‍රදරය හා ගොනෝරියාව.


අතීසාරය සහ දාහයට :-
සුදු හදුන් කල්කය ඩ්‍රෑම් 3ක්‌ සීනි, මීපැණි සමඟ මිශ්‍රකර හාල් පානු දියෙන් රෝගියාට පානය කිරීමට සැලැස්‌වීමෙන් බලාපොරොත්තු රහිත ගුණයක්‌ ලබාගත හැකිය.


නිෂ්පාදිත ඔසු :-


1. චන්දනාදි චටි
2. චන්දනාදි ක්‌වාතය
3. චන්දනාදි තෛලය
4. චන්දනාසවය.

(c) Shilpa Sayura Foundation 2006-2017