පර්යාය නාමය | Zingiber Majus | |
කුලය | Zingiberaceae | |
සිංහල නාමය | අමු ඉඟුරු සිඬිගුරු | Amu Inguru (Fresh) Siddiguru (Dried) |
සංස්කෘත නාමය | සුන්ටි අද්රක | Sunti / Adraka(D) |
දෙමළ නාමය | අදුක | Aduka |
ඉංග්රීසි නාමය | ජින්ජර් | Ginjer |
හින්දි නාමය | සොන්ත් / අධාර්ක (වියළි) (අමු) | Sonth (Dried) Adharka (F) |
බෙංගාලි නාමය | (වියළි) (අමු) | |
තෙලඟු නාමය | වියළි / අල්ලාම් | Allam |
වැවෙන ස්ථාන :- දිවයිනේ උෂ්ණාධික පළාත්හි වැවෙන්නකි. ගෘහස්ථව වවනු ලබන්නේ අලවල ඇති විවිධ වටිනාකම් නිසාය.
ස්වභාවික ලක්ෂණ :
අල සහිත පැළෑටියකි. පළමු වසරේ පැළෑටිය ක්රමාණුකුලව වැඩේ. දෙවන වසරේ මල් හට ගනී. වර්ෂාවසානයේ ඵල දරා පොකුරු සහිත අල එරේ. ඉන්පසු පැළෑටිය මැරේ. කඳ ඇලව හෝ සෘජුව පිහිටයි. සාමාන්යයෙන් අඩි 3 ½ (සෙ.මී.105) පමණ උසට වැඩේ. ඉතා කෙටි නටුවක් සහිත පත්ර දිගය. මෙම කුලයට අයත් වෙනත් ශාකයන්හි පවතින මල්වලට වඩා ඉඟුරු පුෂ්පයෝ කුඩාවට පිහිටයි.
ඖෂධ සඳහා යෙදිය හැකි අංග : අල හෝ මල්.
ගුණ : ගින්න ඇති කරයි. නාඩිගත රෝග දුරු කරයි. ශරීර ශක්තිය වර්ධනය කරයි.
සුව කළ හැකි රෝග : අග්නිමාන්ද්ය, අතීසාරය, උදර ශුල, වමනය, සෙම්රෝග, අර්ශස්, ආමවාත, ශීතෝදය, උදරයේ ඉදිමුම, කාස, පීනස, ගැස්ම, ජවර.
කල් නොගිය අතීසාරයට : කොත්තමල්ලි, සිඬිගුර, ඉරිවේරිය, කලාදුරු අල, බෙලිගැට මද, එක සමානව ගෙන කසාය කර බීමෙන් යහපත් ප්රතිඵල ලද හැකිය.
දරුණු හිසරදයට : අමු ඉඟුරු යුෂට සමාන වන පරිදි එළකිරි රැගෙන දෙවර්ගය ඉතා හොඳින් කලතා ස්වල්පය බැගින් නාසයෙන් ඉරීමට දීමෙන් ගුණ ලැබේ.
කර්ණ ශුලයට : අමු ඉඟුරු යුෂ, මී පැණි, සහිඳ ලුණු, තලතෙල් සමව ගෙන සියල්ල හොදහැටි කලතා ස්වල්පය බැගින් කනට දැමීම.
නිෂ්පාදිත ඔසු :
1. නාගරාදි චූර්ණය
2. සෛභාග්ය ශුණ්ඩි (ධී)
3. නාගරාදි අර්කය