විය හැකියාව සහ විය නොහැකියාව උදාහරණ
 

විය හැකි හා නොහැකි සිදුවීම්

පරීක්‍ෂණය 1: කරකවන රෝදයක නිල්, කහ, රතු, කොල සමාන ප්‍රදේශ. ඇත. එය කරකවා දම් පාට ලැබීමේ හැකියාව කුමක්ද?   spinner
සම්භාවිතාවය: දම් පාට රෝදයේ නැති නිසා, එය ලබාගැනීමට බැරිය
P(දම් පාට) = 0 = 0
4

පරීක්‍ෂණය 2: ගුරුවරයා ප්‍රශ්නයක පිළිතුරු දීමට පංතියේ සිසුවියන් 30 ක පංතියකින් එක සිසුවියක් තෝරා ගනියි. එම සිසුවිය තෝරාගැනීමේ කොපමණද ? [IMAGE]
සම්භාවිතාවය: පංතියේ එක් සිසුවියක් අනිවාර්යයෙන්ම තෝරාගන්නා නිසා
P(සිසුවිය) = 30 = 1
30

Iප්‍රථම පරීක්‍ෂණයේදී දම්පාට ලබා ගත නොහැක. දෙවැන්නේදී සිසුවියක් තෝරා ගැනේ.
ප්‍රථම විය නොහැකි සිදු වීමක් වන අතර , දෙවැන්න නිසැකවම සිදුවේ.


[IMAGE]   ඊලඟ පරීක්‍ෂණයේදී කාඩ් 52 කඩදාසි කුටටමක හාරත, කලාබර,රූහිත හා ඉස්කෝප්ප යන වර්ග 4 න් කාඩ් 13 තිබේ. ඒවා ආසියා, රජු, රැජින, හේවායා සහ 2-10 දක්වා වේ. වර්ණ කාඩ් අතර රජු, රැජින, හේවායා සිටී. සියලුම කාඩ් වර්ග හතරකි. ජෝකර් කාඩ් නැත.

පරීක්‍ෂණය 3: ජෝකර් කාඩ් පතක් තෝරාගැනීමේ සම්භාවිතාවය කුමක්ද?   [IMAGE]
සම්භාවිතාවය: ජෝකර් කාඩ් පත් නැති නිසා තෝරාගැනීමක් සිදු නොවේ ?
P(ජෝකර්) = 0 = 0
52

පරීක්‍ෂණය 4: පැති 6 ක දාදු කැටයක අංක 7 ට අඩු අගයක් ලැබීමේ සම්භාවිතාවය කුමක්ද ?   dice
සම්භාවිතාවය: 1-6 දක්වා අගයක් නිසැකවම ලැබේ.
P(අගය < 7) = 6 = 1
6

පරීක්‍ෂණය 5: ඉහත කාඩ් කුට්ටමෙන් කාඩ් 5ක් ගත් විට ඒවා සියල්ල ආසි වීමේ සම්භාවිතාවය කුමක්ද?   [IMAGE]
සම්භාවිතාවය: කාඩ් කුට්ටමේ ආසි ඇත්තේ 4 කි. 5 ක් ලබාගත නොහැක.
P(ආසි 5 s) = 0 = 0
52

පරීක්‍ෂණය 6: වීදුරු බෝතලයේ රතු වීදුරු බෝල 15 ක් ඇත. අහඹු ලෙස එක වීදුරු බෝලයක් ලබාගත්තේ නම්, එය රතු වීමේ සම්භාවිතාවය කුමක්ද ?   [IMAGE]
සම්භාවිතාවය: සියලුම වීදුරු බෝල රතු නිසා, සෑම අවස්ථාවකම නිසැකවම ලැබෙන්නේ රතුය.
P(රතු) = 15 = 1
15

සාරාංශය:
  • P(A) > P(B) නම් A සිදුවීම වීමට ඇති හැකියාව B ට වඩා වැඩිය.
  • P(A) = P(B) නම් A සිදුවීම වීමට ඇති හැකියාව B ට සමානය.
  • A සිදුවීමට ඇති හැකියාවක් නැතිනම් P(A) = 0.
  • A සිදුවීමට ඇති හැකියාව නිසැක නම් P(A) = 1.

අභ්‍යාස

1. බෝතලයක රතු -5, නිල් -3 හා කොළ - 2 බැගින් බෝල අඩංගුය. අහඹු ලෙස බෝලයක් ලබා ගන්නේ නම් කුමන සිදුවීමක් විය නොහැකිද?

රතු බෝලයක් තෝරාගැනීම
නිල් බෝලයක් තෝරාගැනීම
කහ බෝලයක් තෝරාගැනීම
ඉහත කිසිවක් නොවේ




2. A කරකවන රෝදයක සමාන 1 සිට 7 දක්වා ලකුණු කළ කේන්ද්‍රික ඛණ්ඩ 7 ක් ඇත. නිසැක සිදුවීමක් වන්නේ කුමක්ද?
අංක 7 ට අඩු අගයක් ලැබීම.
අංක 8 ට වඩා අඩු අගයක නැවතීම.
අංක 1 ට වඩා විශාල අගයක් ලැබීම
ඉහත කිසිවක් නොවේ



3. ඉහත කාඩ් 52 ක් වූ කාඩ් කුට්ටමෙන් හාරත කාඩ් 14 ක් ලබා ගැනීමේ සම්භාවිතාවය කුමක්ද ?
14/52
1
0
ඉහත කිසිවක් නොවේ.



4. පහත අංක වලින් අහඹු ලෙස අංකයක් තෝරාගත්විට එය ප්‍රථමක සංඛ්‍යාවක් වීමේ හැකියාව කුමක්ද?

2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19
1
0
1/8
ඉහත කිසිවක් නොවේ.



5. පැති හයක් සහිත දාදු කැටයක් දමා ලැබෙන අගයක් සඳහා නිසැකව සිදුවීම හෝ සිදුවිය නොහැකි සිදුවීම කුමක්ද?
7 ට වඩා අඩු අංකයක් ලැබීම.
ඉරට්ටේ අගයක් ලැබීම.
බිංදුවක් ලැබීම
ඉහත කිසිවක් නොවේ.



(c) Shilpa Sayura Foundation 2006-2017