පෘතුගීසීන් කෝට්ටේ රාජ්යයේ පාලනය භාර ගන්නා විට එය දිසාවන් හතරකට බෙදා තිබුණි.
1. මාතර දිසාවනිය - ගාලු මුවදොර සිට වලවේ ගඟ දක්වා විහිදුණි
2. සබරගමු දිසාවනිය
3. හතර කෝරළේ දිසාවනිය
4. හත් කෝරළේ දිසාවනිය (මෙය වන්නි දේශ සීමාව දක්වා විහිදුණි).
සෑම දිසාවනියක්ම භාරව "දිසාවේ" කෙනෙක් විය. යුක්තිය පසිඳලීම, රාජ්ය ආදායම් එක්රැස් කිරීම, මං මාවත් ඒ දඬු පාලම් ඉදිකිරීම, දිසාව තුළ වෙනත් නිලධාරන් පත්කිරීම සහ හමුදා සංවිධාන කටයුතු ද ඔහුට භාර විය.
සිංහල දිසාවේ වරු ඒ ඒ පාලන ප්රදේශවල ජනයාගේ ගෞරවාදරයට පාත්ර ව සිටියහ. ඒ නිසා පෘතුගීසීහු දිසාවේ තනතුරුවලට ඔවුන්ට හිතවත් අය පත් කිරීමට පියවර ගත්හ. ඔවුන් කතෝලික ආගමට හරවා ගැනීමට ද කටයුතු කළහ. එසේ නොහැකි වු අය වෙනත් යටත් විජිතවල උසස් තනතුරු දීමේ
මුවාවෙන් රටින් පිටමං කරන ලදි.
පෘතුගීසී පාලනයේදී ලංකාවේ ප්රධානියා වූයේ කපිතාන් ජෙනරාල්ය. පෙරදිග පෘතුගීසී මූලස්ථානය භාරව ගෝවේ සිටි "විසුරේ" ට කපිතාන් ජෙනරාල් වගකිව යුතු විය. විසුරේ පෘතුගීසි අධිරාජ්යයාගේ නියෝජිතයා විය. පෘතුගීසි බලකොටු භාරව සිටි නිලධාරි හා දිසාවේවරු කපිතාන් ජෙනරාල් යටතේ සිටියහ.
දේශීය පාලන ක්රමය යටතේ වික්රමසිංහ (සේනා නායක) නමැති නිලධාරියාට පැවරුණු හමුදා නායකත්වය පෘතුගීසීන් යටතේ කපිතාන් ජනරාල්ට හිමිවිය. ඔහුගේ සහායට කපිතාන්වරු හා සාර්ජන්ට්වරු වූහ. ලස්කිරිඤ්ඤ නමින් හැඳින්වූ දේශීය භට කණ්ඩායම්ද විවිධ කටයුතු සඳහා යොදා ගැනුණි. එහෙත් ඔවුන්ට ලැබුණේ මුරපොළවල් ආරක්ෂා කිරීම, ආහාරපාන, යුද්ධායුධ උසුලාගෙන යාම සහ පණිවුඩ ගෙන යාම වැනි සුළු කටයුතු පමණකි.
සිංහල දිසාවේ වරු ඒ ඒ පාලන ප්රදේශවල ජනයාගේ ගෞරවාදරයට පාත්ර ව සිටියහ. ඒ නිසා පෘතුගීසීහු දිසාවේ තනතුරුවලට ඔවුන්ට හිතවත් අය පත් කිරීමට පියවර ගත්හ. ඔවුන් කතෝලික ආගමට හරවා ගැනීමට ද කටයුතු කළහ. එසේ නොහැකි වු අය වෙනත් යටත් විජිතවල උසස් තනතුරු දීමේ
මුවාවෙන් රටින් පිටමං කරන ලදි.
පෘතුගීසී පාලනයේදී ලංකාවේ ප්රධානියා වූයේ කපිතාන් ජෙනරාල්ය. පෙරදිග පෘතුගීසී මූලස්ථානය භාරව ගෝවේ සිටි "විසුරේ" ට කපිතාන් ජෙනරාල් වගකිව යුතු විය. විසුරේ පෘතුගීසි අධිරාජ්යයාගේ නියෝජිතයා විය. පෘතුගීසි බලකොටු භාරව සිටි නිලධාරි හා දිසාවේවරු කපිතාන් ජෙනරාල් යටතේ සිටියහ.
දේශීය පාලන ක්රමය යටතේ වික්රමසිංහ (සේනා නායක) නමැති නිලධාරියාට පැවරුණු හමුදා නායකත්වය පෘතුගීසීන් යටතේ කපිතාන් ජනරාල්ට හිමිවිය. ඔහුගේ සහායට කපිතාන්වරු හා සාර්ජන්ට්වරු වූහ. ලස්කිරිඤ්ඤ නමින් හැඳින්වූ දේශීය භට කණ්ඩායම්ද විවිධ කටයුතු සඳහා යොදා ගැනුණි. එහෙත් ඔවුන්ට ලැබුණේ මුරපොළවල් ආරක්ෂා කිරීම, ආහාරපාන, යුද්ධායුධ උසුලාගෙන යාම සහ පණිවුඩ ගෙන යාම වැනි සුළු කටයුතු පමණකි.
The Portuguese Governors in Ceylon (Capitao General) | |
Names | Year |
Pero Lopes de SOUSA | 1594 |
Dom Jerònimo de AZEVEDO | 1594 – 1611 |
Dom Francisco de MENESES | 1611 – 1614 |
Manuel Homem MASCARENHAS | 1614 – 1616 |
Dom Nuno Alvares PEREIRA | 1616 – 1618 |
DomCostantino de SA’ e MENENES de NORONHA (first term) | 1618 – 1620 |
Jorge de ALBUQUERQUE | 1620 – 1623 |
Dom Costantino de SA e MENESES de NORONHA (second term) | 1623 – 1630 |
Dom Felipe MASCARENHAS (first term) | 1630 – 1631 |
Dom Jorge de ALMEIDA (first term) | 1631 – 1633 |
Diogo de MELO de CASTRO (first term) | 1633 – 1635 |
Dom Jorge de ALMEIDA (second term) | 1635 – 1636 |
Diogo de MELO de CASTRO (second term) | 1636 – 1638 |
Dom Antonio MASCARENHAS | 1638 – 1640 |
Dom Felipe MASCARENHAS (second term) | 1640 – 1645 |
Manuel Mascarenas HOMEM | 1645 – 1653 |
Francisco de MELO de CASTRO | 1653 – 1655 |
Antonio de Sousa COUTINHO | 1655 – 1656 |
