අතීතයේ වෙළඳාම
* අතීතයේ ඉතාම සීමිත වෙළඳාමක්‌ පැවතීම.
* ශ්‍රී ලංකාව ද නොයෙක්‌ රටවල් සමඟ වෙළඳ සබඳතා ඇති කර ගැනීම.
* ග්‍රීසිය, රෝමය, පර්සියාව - (අපරදිග රටවල්)
* චීනය, බුරුමය (මියන්මාර්), ඉන්දියාව - (පෙරදිග රටවල්)
* ශ්‍රී ලංකාව ද නොයෙක්‌ රටවල් සමඟ වෙළඳ සබඳතා ඇති කර ගැනීම.
* ග්‍රීසිය, රෝමය, පර්සියාව - (අපරදිග රටවල්)
* චීනය, බුරුමය (මියන්මාර්), ඉන්දියාව - (පෙරදිග රටවල්)
ශ්‍රී ලංකාවට රැගෙන ආ ද්‍රව්‍ය
රෙදිපිළි, පිඟන් භාණ්‌ඩ, සුවඳ විලවුන්
ශ්‍රී ලංකාවෙන් ගෙන ගිය ද්‍රව්‍ය
මුතු, මැණික්‌, ඇතුන්, ඇත් දළ, කුළු බඩු
ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම ව්‍යාප්ත වීමට හේතු
* දේශ ගවේශණය දියුණු වීම.
* කාර්මික විප්ලවය දියුණු වීම.
* ප්‍රවාහන හා සන්නිවේදන දියුණුව.
* තාක්‌ෂණ දියුණුව.
* මුදල් හුවමාරුව වැඩිවීම.
* ඇතැම් භාණ්‌ඩ තම රටේ නිපදවනවාට වඩා පහසුවට හා ලාබදායක ලෙස ආනයනය කරගත හැකි වීම.
* විශේෂ ප්‍රාගුණ්‍ය යටතේ භාණ්‌ඩ කිහිපයක්‌ පමණක්‌ නිපදවීමේ හැකියාව තිබීම.
උදා :- ජපානයේ මෝටර් රථ, ස්‌විට්‌සර්ලන්තයේ ඔරලෝසු
* එක්‌ රටක සෑම ස්‌වාභාවික සම්පතක්‌ ම නොතිබීම.
* හිඟ සම්පත් වෙනත් රටවලින් ගෙන්වා ගැනීම.
ද්වි පාර්ශවික වෙළඳාම
* රටවල් දෙකක්‌ අතර කෙරෙන භාණ්‌ඩ හා සේවා හුවමාරුව.
* සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට මෙම ද්විපාර්ශවික ගිවිසුම් වෙළඳාම වාසිදායකය.
* එසේ වාසිදායක වීමට හේතු :-
භාණ්‌ඩ මිල ලෝක වෙළඳපළේ වෙනස්‌ වුවද ගිවිස ගත් මිලටම එම භාණ්‌ඩ ලබාගැනීමට හැකි වීම. මිල ගණන් වෙනස්‌ කළ
නොහැකි වීම.
* කාර්මික විප්ලවය දියුණු වීම.
* ප්‍රවාහන හා සන්නිවේදන දියුණුව.
* තාක්‌ෂණ දියුණුව.
* මුදල් හුවමාරුව වැඩිවීම.
* ඇතැම් භාණ්‌ඩ තම රටේ නිපදවනවාට වඩා පහසුවට හා ලාබදායක ලෙස ආනයනය කරගත හැකි වීම.
* විශේෂ ප්‍රාගුණ්‍ය යටතේ භාණ්‌ඩ කිහිපයක්‌ පමණක්‌ නිපදවීමේ හැකියාව තිබීම.
උදා :- ජපානයේ මෝටර් රථ, ස්‌විට්‌සර්ලන්තයේ ඔරලෝසු
* එක්‌ රටක සෑම ස්‌වාභාවික සම්පතක්‌ ම නොතිබීම.
* හිඟ සම්පත් වෙනත් රටවලින් ගෙන්වා ගැනීම.
ද්වි පාර්ශවික වෙළඳාම
* රටවල් දෙකක්‌ අතර කෙරෙන භාණ්‌ඩ හා සේවා හුවමාරුව.
* සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට මෙම ද්විපාර්ශවික ගිවිසුම් වෙළඳාම වාසිදායකය.
* එසේ වාසිදායක වීමට හේතු :-
භාණ්‌ඩ මිල ලෝක වෙළඳපළේ වෙනස්‌ වුවද ගිවිස ගත් මිලටම එම භාණ්‌ඩ ලබාගැනීමට හැකි වීම. මිල ගණන් වෙනස්‌ කළ
නොහැකි වීම.
නිදසුන් :- ශ්‍රී ලංකා - මහජන චීනය
රබර් - සහල් ගිවිසුම
රබර් - සහල් ගිවිසුම
ගිවිසුමට ඇතුළත් කරුණු
හුවමාරු වන භාණ්‌ඩ වර්ග
මුදල් ගනුදෙනු පියවා ගන්නා ආකාරය ආදිය
හුවමාරු වන භාණ්‌ඩ වර්ග
මුදල් ගනුදෙනු පියවා ගන්නා ආකාරය ආදිය
ශ්‍රී ලංකාව ----------චීනය
රබර් --------------සහල්
රබර් --------------සහල්
බහු පාර්ශවික වෙළඳාම
* රටවල් දෙකකට වැඩි ගණනක්‌ අතර කෙරෙන භාණ්‌ඩ හා සේවා හුවමාරුව
* වඩාත් ප්‍රචලිත වී ඇති වෙළඳ ක්‍රමය මෙයයි.
විශේෂත්වය -
* රටවල්, භාණ්‌ඩ සඳහා ගෙවිය යුතු මුදල හෝ ලබාගත යුතු මුදල සෘජුවම අය කර නොගැනීම.
* එක්‌ රටකින් ලබා ගන්නා භාණ්‌ඩ වෙනුවට ගෙවිය යුතු මුදල වෙන රටකට අපනයනය කර ලැබිය යුතු මුදලින් ගෙවීමට
හැකිවීම.
* රටවල් දෙකකට වැඩි ගණනක්‌ අතර කෙරෙන භාණ්‌ඩ හා සේවා හුවමාරුව
* වඩාත් ප්‍රචලිත වී ඇති වෙළඳ ක්‍රමය මෙයයි.
විශේෂත්වය -
* රටවල්, භාණ්‌ඩ සඳහා ගෙවිය යුතු මුදල හෝ ලබාගත යුතු මුදල සෘජුවම අය කර නොගැනීම.
* එක්‌ රටකින් ලබා ගන්නා භාණ්‌ඩ වෙනුවට ගෙවිය යුතු මුදල වෙන රටකට අපනයනය කර ලැබිය යුතු මුදලින් ගෙවීමට
හැකිවීම.
| නිදසුන් :- * ශ්‍රී ලංකාව නවසීලන්තයෙන් ඇමරිකන් ඩොලර් දශ ලක්‌ෂයක කිරිපිටි ආනයනය කිරීම. * නනවසීලන්තය ඒ සඳහා ශ්‍රී ලංකා රුපියල් වලින් ගෙවීම් ලබාගැනීමට අකමැති වීම. * ශ්‍රී ලංකාව ඇමරිකා එක්‌සත් ජනපදයට ඇමරිකන් ඩොලර් දශ ලක්‌ෂයක්‌ වටිනා නිමි ඇදුම් හෝ තේ අපනයනය කිරීම. * ශ්‍රී ලංකාවට ගෙවිය යුතු එම මුදල ඇමරිකා එක්‌සත් ජනපදය විසින් නවසීලන්තයට ගෙවීම. |
ශිල්ප 64