දශම සාමාන්‍ය භාග වලට හැරවීම
 

භාග සංඛ්‍යාවක් දශම වලට හැරවීම සඳහා දෙනලද භාගයේ හරය 10 හෝ
10 යේ බලයක් වන තුල්‍ය භාගයකට පරිවර්ථනය කල යුතුය.
 

ඒ සඳහා පහත පියවර අනුගමනය කරන්න.







පියවර 1: දශම සංඛ්‍යාව එ‍‍කෙන් බෙදා ලියාගන්න
පියවර 2: හරය හා ලවය දෙකම දශමස්ථාන ගණන අනුව 10 හෝ 100 න් ගූණ කරන්න. දශමස්ථාන 1 කට 10න්ද, දශමස්ථාන 2 කට 100න්ද, දශමස්ථාන 3 කට 1000 ලෙස ගුණිතය සිදු කරයි.
පියවර 3: සුලු කරන්න

උදාහරණය 1:
0.75 භාගයක් ලෙස හරවන්න
පියවර 1: ලියාගන්න







0.75
----
1
පියවර 2: හරය හා ලවය 100 න් ගුණ කරන්න. (දශමස්ථාන 2 ක් නිසා):




















× 100
0.75 = 75
   
1 100
× 100

ගුණ කිරීමෙන් ලවය පූර්ණ සංඛ්‍යාවක් වන බව පෙනේද ?

පියවර 3: සුලු කරන්න:






















÷ 25
75 = 3
---- ---
100 4
÷ 25
පිළිතුර = 3/4
 
75/100 ට දශම භාගයක් යයි කියමු. 3/4 සාමාන්‍ය භාගයකි !

උදාහරණය 2: 0.625 භාගයක් ලෙස දක්වන්න

පියවර 1: ලියාගන්න:










0.625
---- 
1

පියවර 2: හරය හා ලවය 1,000 න් ගුණ කරන්න
(දශමස්ථාන 3 ක් නිසා 10×10×10=1,000 භාවිතා කරයි)










625
----
1,000

පියවර 3: සුලු කරන්න:


































  ÷ 25   ÷ 5  
 
625 = 25 = 5
---- ---- ----
1,000 40 8
 
  ÷ 25   ÷ 5  
පිළිතුර = 5/8

උදාහරණය 3: 0.333 භාගයක් ලෙස දක්වන්න

පියවර 1: ලියාගන්න:










0.333
----
1

පියවර 2: 1000 හරය හා ලවය ගුණ කරන්න (10×10×10=1,000)










333
----
1,000
පියවර 3: සුලු කරන්න:

මීට වඩා සුලු කල නොහැක!
පිළිතුර  = 333/1,000
විශේෂ කරුණක්: බෙදීමෙන් 0.333 හි 3 ඒවා අනන්ත සංඛ්‍යාවක් එයි.
 








0.333...
----
1

හරය හා ලවය 3 න් ගුණ කරන්න:





















× 3
0.333... = 0.999...
---- ----
1 3
× 3

ඉතා ආසන්නව 0.999... = 1 ලෙස ගනිමු
පිළිතුර = 1/3

උදාහරණ:
0.5  - 1/2
0.5 - 1/4
0.2 - 1/5
0.1 - 1/10

අභ්‍යාස.
පහත දැක්වෙන දශම සාමාන්‍ය භාග වලට හරවන්න.
0.36
1.2
2.5
0.48
0.120
 

(c) Shilpa Sayura Foundation 2006-2017