සිමාසහිත සරසි සමාගමේ පොත්වලින් 2002 දෙසැම්බර් 31 දිනට පහත සදහන් ශේෂ දක්නට ලැබේ.

                                                                                                          රු.
එකක් රු.10/- ක් වු සාමාන්‍ය කොටස් 20,000                                        160,000
(රු.8/- බැගිනු කැදවු)
හිග හිටි ඇරයුම්
(සාමාන්‍ය කොටස් 1,500 කි. කොටසකට රු.4/- බැගින් පළමු ඇරයුම්)         6,000
කොටස් අධිමිල                                                                                   100,000

හිග හිටි ඇරයුම් ඇති කොටස් අහිමි කිරිමට ද, අවසාන ඇරයුම වු කොටසකට රු.2 /- ගෙවිමට යටත්ව මෙම කොටසක් රු.7/- බැගින් නැවත නිකුත් කිරිමට ද අධ්‍යක්ෂකවරුන් විසින් තීරණය කරන ලදි.

පහත සදහන් දෑ පිළියෙල කරන්න.

(අ) කොටස් අහිමි කිරිම හා නැවත නිකුත් කිරිම වාර්තා ගත කිරිම සදහා අවශ්‍ය ජ’නල් සටහන් (මුදල් ද ඇතුළුව)

(ආ) අහිමි කළ කොටස්වලින් කොටස් 1,000ක් පමණක් ඉහත කොන්දේසි යටතේ නැවත නිකුත් කළේ යැයි සලකා කොටස් අහිමි කිරිමේ හා නැවත නිකුත් කිරිමේ ගිණුම

3.7 විසදුම

(අ)
                                      සිමාසහිත සරසි සමාගම පොදු ජ’නලය

විස්තරය	හර	බැර
සාමාන්‍ය කොටස් ප්‍රාග්ධනය                හර   අහිමි කළ කොටස් (අහිමි කළ කොටස් 1,500 ප්‍රාග්ධනිත අගය අහිමි කළ කොටස් ගිණුමට මාරු කිරිම)	රු. 12,000	රු. 60,000
අහිමි කළ කොටස්                                හර   හිග ඇරයුම් (හිග ඇරයුම් 6,000 අහිමි කළ කොටස් ගිණුමට මාරු කර එහි ගෙවු අගය පමණක් රැදවිම)	6,000	6,000
බැංකු ගිණුම                                         හර අහිමි කළ කොටස් නැවත නිකුත් කිරිම (කොටස් 1,500 රු.7 බැගිනු නිකුත් කිරිම)	10,500	10,500
අහිමි කළ කොටස් නැවත නිකුත් කිරිම   හර    අහිමි කළ කොටස් ගිණුම                    හර    කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම (නැවත නිකුතුව ප්‍රාග්ධනිත කිරිම)	10,500 1,500	12,000
අහිමි කළ කොටස් ගිණුම       අධිමිල (අහිමි කර නැවත නිකුත් කළ කොටස්වල ඉතිරිය අධිමිලට මාරු කිරිම)	4,500	4,500

(ආ)
                             අහිමි කළ කොටස් ගිණුම

රු. හිග ඇරයුම්                               6,000 සා.කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම       1,500 අධිමිල                                     4,500                                               12,000

රු. සා.කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම          12,000                                                       12,000

                             අහිමි කළ කොටසේ නැවත නිකුත් කිරිමේ ලිණුම

රු. සා.කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම          7,000

රු. බැංකු                                          7,000

සංචිත

සමාගමක් විසින් උපයන ලාභයෙන් කොටස් හිමියන් වෙත ලාභාංශ වශයෙන් බෙදා නොහැර ව්‍යාපාරය තුළ රදවා ගන්නා ලාභ ප්‍රමාණය සංචිත යනුවෙන් හැදින්වේ. සමාගමක් විසින් සංචිත පවත්වා ගෙන යාම නිතිමය අවශ්‍යතාවක් හෙමා් සමාගමේ වි‍ෙශ්ෂ අවශ්‍යතාවක් නිසා හෝ විය හැකිය.

ප්‍රාග්ධන සංචිත සහ අයභාර සංචිත

ලාභලාභ ගිණුම මගින් බෙදා හැරිය නොහැකි සංචිත ප්‍රාග්ධන සංචිත යනුවෙන් හැදින්වේ.

නිදසුන් :- ප්‍රාග්ධන නිදහස් කිරිමේ සංචිත අරමුදල, කොටස් අධිමිල, සම්මුතියට පෙර ලාභ, ස්ථාවර වත්කම් ප්‍රත්‍යාගණන ලාභ

ඕනෑම අවස්ථාවකදි කොටස් හිමියන් අතර ලාභාංශ වශයෙන් බෙදා හැරිය හැකි සංචිත අයභාර සංචිත යනුවෙන් හැදින්වේ.

නිදසුන් :- පොදු සංචිත, ලාභලාභ ගිණුමේ අතිරික්තය, යන්ත්‍රෝපකරණ ප්‍රතිසම්පාදන සංචිතය

ප්‍රාග්ධන නිදහස් කිරිමේ සංචිත අරමුදල

සමාගම් පනතට අනුව අලුත් කොටස් නිකුතුවකින් සපයා ගත් මුදලින් හැර වෙනත් ක්‍රමයකට සොයා ගන්නා ලද මුදලකින් නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස් නිදහස් කළ විටෙක, එම නිදහස් කළ කොටස් ප්‍රාග්ධනයේ නාමික අගයට සමාන ප්‍රමාණයක්බෙදා ගත නොහැකිව තිබු ලාභවලින් විශේෂ සංචිතයකට මාරු කළ යුතුය. එම සංචිත ප්‍රාග්ධන නිදහස් කිරිමේ සංචිත අරමුදල යනුවෙන් හැදින්‍වේ.

සමාගම් පනතට අනුව මෙම සංචිත අරමුදල, ප්‍රාග්ධන අවකරණය කිරිම, ප්‍රසාද කොටස් නිකුත් කිරිම, යන කාර්යයන් සදහා යොදා ගත හැකිය.

වරණීය කොටස් නිදහස් කිරිම

වරණීය කොටස් නිදහස් කිරම සමාගම් පනතේ, 57 වන වගන්තියේ විධි විධානවලට සිදු කළ යුතු අතර, එම විධි විධාන කෙටියෙන් පහත දැක්වේ.

• නිදහස් කරන වරණීය කොටස් ඒවා නිදහස් කරන අවස්ථාව වන විට සම්පුර්ණයෙන් ම ගෙවා නිමි කොටස් විය යුතුය.
  
• නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස් නිදහස් කළ හැක්කේ නව කොටස් නිකුතුවකින් හෝ ලාභයෙන් හෝ මෙම ක්‍රම දෙකෙන්ම සපයා ගන්නා අරමුදල්ලින් ය.
  
• නිදහස් කිරිමේ දි අධිමිලක් ගෙවිමට සිදුවේ නම් එම අධිමිල කොටස් නිදහස් කිරිමට සමාගමේ ලාභවලින් හෝ කොටස් අධිමිල ගිණුමෙන් හෝ මෙම ක්‍රම දෙකෙන් ම සපයා ගත යුතුය.
  
• නව කොටස් නිකුතුවකින් හැර වෙනත් ක්‍රමයකින් ලබා ගන්නා අරමුදල් යොදා ගැනිමෙන් කොටස් නිදහස් කරන්නේ නම් එසේ නිදහස් කරන කොටස්වල නාමික අගයට සමාන ප්‍රමාණයක් ලාභවලින් ප්‍රාග්ධන නිදහස් කිරිමේ සංචිත අරමුදලට මාරු කළ යුතුය.

8.3 නිදසුන

සමාගමක පහත සදහන් ගනුදෙනු සටහන් කිරිමට අවශ්‍ය ජ’නල් සටහන් දක්වන්න.

(අ) එකක් රු.10ක් වු 5%ක අධිමිලක් ඇතිව නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස් 60,000ක් සම මිලට නිකුත් කිරිම.

(ආ) නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස්වලින් 20,000ක් සමාගමේ ලාභ ප්‍රයෝජන ගනිමින් නිදහස් කිරම.

(ඇ) එකක් රුත10ක් වු සාමාන්‍ය කොටස් 50,000ක් කොටසකට රු.1ක අධිමිලක් ඇතිව මුදලට නිකුත් කොට එයින් ලැබෙන මුදල් යොදා ගනිමින් නිදහස් කළ හැකි ඉතිරි වරණීය කොටස් සියල්ල නිදහස් කිරිම.

3.8 විසදුම

(අ)

                                     ......................... සමාගම පොදු ජ’නලය

විස්තරය	හර	බැර
මුදල් ගිණුම                                හර   අයදුම හා විභාජන ගිණුම (නිකුත් කළ කොටස් සදහා අයදුම් හා විභාජන මුදල් ලැබිම්)	රු. 600,000	රු. 600,000
අයදුම් හා විභාජන ගිණුම            හර     නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම (අයදුමට හා විභාජනයට අදාළ මුදල් ප්‍රාග්ධන ගිණුමට මාරු කිරිම)	600,000	60,000

 

(ආ)
                             .................... සමාගම පොදු ජ’නලය

විස්තරය	හර	බැර
නිදහස් කළ හැකි වරණිය කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම                                                    හර   නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස් නිදහස් කිරිමේ ගිණුම (නිදහස් කිරිමට තිරණය කළ වරණීය කොටස්වල නාමික අගය වරණීය කොටස් නිදහස් කිරිමේ ගිණුමට මාරු කිරිම)	රු. 200,000	රු. 200,000
නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස් නිදහස් කිරිමේ ගිණුම                                                  හර     මුදල් ගිණුම (වරණිය කොටස්කරුවන්ට මුදල් ගෙවිම)	210,000	210,000
කොටස් අධිමිල ගිණුම                            හර   නිදහස් කළ හැකි වරණීය කොටස් නිදහස් කිරිමේ ගිණුම (වරණිය කොටස් නිදහස් කිරිමට අදාළ අධිමිල ප්‍රමාණය අධිමිල ගිණුමෙන් සපයා ගැනිම)	10,000	10,000
ලාභලාභ ගිණුම                                       හර    ප්‍රාග්ධන නිදහස් කිරිමේ සංචිත අරමුදල් ගිණුම (නිදහස් කරන ලද වරණීය කොටස්වල නාමික අගයට සමාන ප්‍රමාණයන් ප්‍රාග්ධන නිදහස් කිරිමෙන් සංචිත අරමුදල් මාරු කිරිම)	200,000	200,000

(ඇ)

                             .............. සමාගම පොදු ජ’නලය

විස්තරය	හර	බැර
මුදල් ගිණුම                                                 හර    අයදුම් හා විභාජන ගිණුම (අයදුමට හා විභාජනයට නියමිත මුදල් ලැබිම)	රු. 550,000	රු. 550,000
අයදුම් හා විභාජන ගිණුම                             හර       සාමාන්‍ය කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම       අධිමිල ගිණුම (නිකුත් කළ කොටස් 50,000 ට අදාළ ප්‍රාග්ධන අගය සහ අධිමිල ඒවාට අදාළ ගිණුම්වල සටහන් කිරිම)	550,000	500,000   50,000
නිදහස්කළ හැකි වරණීය කොටස් ප්‍රාග්ධන ගිණුම                                                        හර    නිදහස් කළ හැකි වරණිය කොටස් නිදහස් කිරිමේ ගිණුම (නිදහස් කිරිමට තිරණය කළ වරණීය කොටස්වල නාමික අගය කොටස් නිදහස් කිරිමේ ගිණුමට මාරු කිරිම)	400,000	400,000
නිදහස් කළ හැකි වරණිය කොටස් නිදහස් කිරිමේ ගිණුම                                             හර     මුදල් ගිණුම (වරණීය කොටස් හිමියන්ට ගෙවිම)	420,000	420,000
කොටස් අධිමිල ගිණුම                                හර     නිදහස් කළ හැකි වරණීය නිදහස් කිරිමේ     ගිණුම (වරණිය කොටස් නිදහස් කිරිමට අදාළ අධිමිල ප්‍රමාණය කොටස් අධිමිල ගිණුමෙන් සපයා ගැනිම)	20,000	20,000