ව්‍යාපාරයක් යම් කාලච්ඡේදයක් තුළදි ව්‍යාපාර කටයුතුවලින් ලද ප්‍රතිඵල ගණනය කිරිම සදහා මුල්‍ය ප්‍රකාශ පිළියෙළකරයි. ව්‍යාපාරයක්සාමාන්‍යයෙන් සකස් කරන මුල්‍ය ප්‍රකාශ පහතදැක්වේ.
- නිශ්චිත කාලච්ඡේදයක් තුළ දි ව්‍යාපාර කටයුතුවලින් ලත් ලාභය හෝ අලාභය හෝ ඉදිරිපත් කෙරෙන වෙළෙද හා ලාභලාභ ගිණුම
- ඒ කාලච්ඡේදය අවසාන වන දිනට ව්‍යාපාරයේ වත්කම් වගකිම් හා ප්‍රාග්ධනය පිළිබිඹු කෙරෙන ශේෂ පත්‍රය
- ඒ කාලච්ඡේදය තුළ දි ව්‍යාපාරයේ අරමුදල් ලැබිම හා යෙදවිම නිරූපණය කෙරෙන මුල්‍ය තත්ත්වයේ වෙනස් විම දැක්වෙන ප්‍රකාශය
වෙළෙද හා ලාභලාභ ගිණුම සහ ශේෂ පත්‍රය පිළියෙළ කිරිම හැදෑරිමට පෙර මුල්‍ය ප්‍රකාශ සකස් කිරිම සදහා මුලික වශයෙන් ඉවහල් වන ප්‍රාග්ධන වියදම් (capital expenditure) හා අයභාර වියදම් (revenue expenditure) වෙන් වෙන් වශයෙන් අවබෝධ කර ගැනිම අතිශයින් වැදගත් වේ. අයභාර වියදම් නිෂ්පාදන, වෙළෙද හා ලාභලාභ ගිණුමට හර කෙරෙන අතර ප්‍රාග්ධන වියදම් ස්ථාවර වත්කම් ලෙස ශේෂ පත්‍රයේ පිළිබිඹු වේ. මේ වියදම් නිවැරදිව හදුනා නොගැනිමෙන් ලාභය හෝ අලාභය ද වත්කම් ද අධි හෝ අව හෝ තක්සේරුවට භාජන විය හැකිය. මේ නිසා මෙහෙයුම් ප්‍රතිඵල නිවැරදිව ගණනය කිරිමත් ස්ථාවර වත්කම්වල අගය නිවැරදිව නිරූපණය විමත් රදා පවත්නේ ප්‍රාග්ධන වියදම් ද අයභාර වියදම් ද යථා පරිදි හදුනාගැනිම මතය.
ශිල්ප 64