පේ‍්‍රරතා ඒකකය



ප‍්‍රත්‍යාවර්ත ධාරාවක් රැුගෙන යන සන්නායකයක ඉතා කෙටි කාලාවර්තයක් ගනිමු මෙම කාලය ඉතාමත් කුඩා නිසා එය dt ලෙස හඳුන්වමු dt ඉතාමත් කුඩා නිසා එම කාල පරාසය තුළ ධාරවේ වෙනසක් නොවේ යැයි උපකල්පනය කිරීම සාධාරණ ය අපි මේ කාල පරාසය තුළ ගලන ධාරාව di ලෙස හඳුන්වමු.

එවිට dt කාල පරාසය තුළ ධාරවේ වෙනස්විමේ තිව‍්‍රතාව di/dt වේ.

මෙසේ ධාරාව කාලයත් සමඟ වෙනස් වන විට වෝලටීයතාවක් පේ‍්‍රරණය වේ. එම වොල්ටීයතාව Vl නම්

VLa di/dt

VL=L di/dt.................(13'3)

මෙහි L යනු නියතයකි.

 

ඉහත 13.3 සමීකරණයෙහි Vl වොල්ටි ලෙස ද di/dt තත්පරයට ඇම්පියර් ලෙස ද ගත් විට L හේන්රි ලෙස හැඳින්වේ. ඉහත (13.3) සමිකරණයෙන්,

l= VL /di/dt වේ.

මේ අනුව, පේ‍්‍රරතා ඒකකය, හෙන්රි මෙසේ අර්ථ දැක්විය හැකිය.

ධාරාව තත්පරයට ඇම්පියරයක ශිඝ‍්‍රතාවකින වෙනස් වන විට, වෝල්ටි එකක් පේ‍්‍රරණය වන්නේ නම්, එහි පේ‍්‍රරතාව හෙන්රි එකක්ෙවිය.

හෙන්ඩි විශාල ඒකකයක් නිසා වඩා කුඩා වු ඒකක බහුලව යෙදා ගැනේ.



0.001H (10 H) = මිලි හේන්රි (mH)

0.000001H (10H) = 0.001mH = μH (මයික්‍රො හේන්රි)

1H = 10mH = 106μH

උදාහරණ 13.1



පේ‍්‍රරකයක ධාරාව තත්පරයක් තුළ 20 A සිට 10 A දක්වා වෙනස් වේ. ධාරාවේ වෙනස් විමේ තිව‍්‍රතාව di/dt සොයන්න.

විසඳුම



di/dt = 20-10A =10A

තත්පරයක් 10A



උදාරහණ 13.2



තත්පරයට 0.2 mA ධාරාව වෙස් වන පේ‍්‍රරකයක් 10μV පේ‍්‍රරණය වේ නම් පේ‍්‍රරකයේ පේ‍්‍රරතාව කොපමණද?



විසඳුම්



di/dt = 0.2x10-3A

VL = 10μV = 10X10-6 V

L = VL/di/dt (13.3 සමිකරණය)

= 10 x 10-6 / 0.2 x 10-3 = 1 x 10-5/2 x 10-4 H

= 0.5 X 101H

= 0.5H

= 50mH